نقد و بررسی توانش زبانی از دیدگاه ابن خلدون

Authors

روح الله صیادی نژاد

abstract

«عبدالرحمن بن خلدون»، دانشمند توانمند اسلامی، در «مقدمة» مشهورش در سیاق اهتمام به عمران بشری و تفکرات جامعه شناختی خویش به بحث در مورد یکی از مهم ترین مسائل زبانی یعنی «توانش یا ملکة زبانی» پرداخته است. وی در دستیابی به مفهوم «توانش زبانی» بر جنبة خلاقیت زبان تأکید کرده است و استعداد زبان آموزی را مرتبط با توانایی های فطری انسان می داند. او از یک سو بیان می کند که بهرة ملت های غیر عرب از ملکة زبان عربی کم و ناچیز است، زیرا ملکة زبان مادری به زبانشان سبقت جسته است و از سوی دیگر از بزرگانی همچون «سیبویه»، «فارسی» و «زمخشری» یاد می کند که هر چند از نظر نژاد عجم هستند، ولی پرورش آنان در میان قبایل عرب سبب شده که به کنه ملکة زبان عرب دست یابند. ابن خلدون ارتباط زبان را با جامعه، ارتباطی ناگسستنی می داند و زبان سلطه را همان زبان ایدئولوژی حاکم بر جامعه می داند، از این رو در صدد است تغییرات زبانی را در دو محور «زمان» و «مکان» بررسی کند. دستاورد این پژوهش نشان می دهد تفکرات زبان شناختی ابن خلدون مدرن و نوین است و وی مبتکر نظریة «توانش زبانی» است، نه «چامسکی».

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

اندیشه و رفتار از دیدگاه ابن خلدون

Ibn Khaldoon, the sidtinguished Islamic scholar and philosopher, considers human beings as basically ignorant, However, he notes that, the can overcome this ignorance b y means of thought and contemplation. According to him one of the distinguishiong characteristics between human beings and animals is the capacity to think. In this respect he considres 3 leves of thought, namely, discriminative...

full text

عمران از دیدگاه ابن خلدون

ابن خلدون با نگرشی تحولی جامعه انسانی را از مراحل زندگی ابتدایی و بادیه ­نشینی تا اوج تمدن شهری مورد کاوش قرار می­ دهد. از دیدگاه وی، عمران بشری در مراحل مختلف از پیدایش تا توسعه و تکامل دو شکل مشخص به خود می ­گیرد: بادیه نشینی، شهرنشینی. وی برای این دو نوع اجتماع خصوصیات ناب و خالص ذکر می­ کند که ممکن است در واقعیت امر به تمام و کمال تحقق نداشته باشد. بنابراین همان طور که ماکس وبر انواع ...

full text

بررسی برخی شباهت‌های فرازبانی از دیدگاه ابن خلدون و چامسکی

زبان بشر پدیده‌ای است چندان پیچیده که بررسی ماهیت واقعی آن مورد مطالعۀ متفکران در قرون مختلف بوده است. از جملۀ این متفکران، عبدالرحمن بن خلدون، دانشمند توانمند مسلمان، است که در «مقدمۀ» مشهورش، در قالب تفکرات جامعه شناختی خویش، نظریه‌‌ای باعنوان «ملکۀ زبانی» را مطرح می‌‌نماید. وی بر این باور است که کودک از توانایی فطری برای فراگیری زبان برخوردار است و این توانایی را کیفیت‌هایی تدریجی می‌‌داند ک...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
جستارهای زبانی

Publisher: دانشگاه تربیت مدرس

ISSN 2322-3081

volume 4

issue شماره 2 (پیاپی 14) 2013

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023